Zinsontleding verdween voor een groot deel uit het leerplan. In de lagere school benoemen we enkel het onderwerp en het gezegde. In de hogere leerjaren van het middelbaar, blijkt het voor heel wat scholieren lastig om in de Franse les de C.O.I. en de C.O.D. te bevatten, oorzaak hiervan is de verarming in het lager onderwijs op het vlak van de Nederlandse grammatica.
In het Montessori-onderwijs heeft men de woordsoorten en de zinsontleding wel behouden in het curriculum. Ook dit oefenen de kinderen met concreet materiaal.
In het filmpje hieronder, werk ik met Milo (8 jaar) enkele zinnen uit. Het is de tweede keer dat hij met het materiaal werkt. Het filmpje is zeker niet perfect, het was dan ook meteen de eerste opname. Maar let vooral op het aantal keren dat Milo zichzelf kan corrigeren. Door zelf naar het materiaal te kijken en te leggen, ontdekt hij telkens zijn fout zonder dat ik hem erop moet wijzen. Hij kende de zinnen niet op voorhand. Merk ook op dat hij de handelingen van me overneemt (het knippen en het leggen), dit is een natuurlijk proces. Bij de meeste kinderen gaat dit vanzelf: voelen ze zich 'competent' dan willen ze het graag zelf doen.
Het interessante is dat Milo's broer van 12 jaar onlangs ook het materiaal gebruikte om de leerstof te herhalen. Milo's zus van bijna 14 jaar moest onlangs studeren voor een toets van Nederlands: naamwoordelijk gezegde en werkwoordelijk gezegde, met alle bijhorende terminologie (afscheidbaar deel van de persoonsvorm, voltooid deelwoord, naamwoordelijk deel van het gezegde, enz.) Ook zij gebruikte dit materiaal -en meer- om het een stuk inzichtelijker te maken... met succes.
Zoals met alles is er discussie over de zinvolheid van grammatica. Sommigen vinden dat het leren van talen een natuurlijk proces is. Een taal leer je niet door grammatica-regels te leren, wel door er veel mee in contact te komen, door het te spreken en te horen. Dat vind ik natuurlijk ook. Wel lijkt het me best handig om de grammatica te begrijpen zodat je weet hoe je het moet 'schrijven'. Leren schrijven en lezen gebeuren niet via dat natuurlijke proces. Ik ben geen taalkundige en ik heb me er zelfs helemaal niet in verdiept. Dus reageer gerust op deze blog als je hier iets aan wil toevoegen!