Dat de vermenigvuldig- en deeltafels zo belangrijk zijn in de lagere school hoef ik je niet te vertellen. Dat geldt ook in het Montessori-onderwijs. Een veelgebruikt materiaal hiervoor is het pythagorasbord, hiermee worden de tafels verder geautomatiseerd. Het ziet eruit als het 'tafelvierkant' of 'tafelkaart' die vele kinderen ter remediëring/differentiëring/dispensatie krijgen als ze kampen met automatiseringsproblemen.
In een Montessoriklas werken álle kinderen vroeg of laat met het pythagorasbord, meestal in de middenbouw (= 1ste, 2de en 3de leerjaar). Dit kan op verschillende manieren gebruikt worden, één hiervan zie je in het filmpje.
Het materiaal dat vooraf en/of simultaan met het pythagorasbord gebruikt wordt, is onder andere:
het vermenigvuldigbordje
het deelbordje
het kralendecanoom
de rekentabellen voor de vermenigvuldiging en voor de deling
De tafels zijn fundamenteel om te kunnen werken met materiaal zoals:
het vermenigvuldigen op het telraam
het fichespel
het vermenigvuldigbord
het bankspel
het materiaal voor veelvouden en factoren
de deelbak
het breukenmateriaal
het materiaal voor machten
het knopjesbord voor worteltrekken
de kist met kubussen en kwadraten
Bij het werken met materiaal is het heerlijk om te zien dat kinderen geen volwassene nodig hebben om de fouten te verbeteren. Je zag in het filmpje dat Milo enkele fouten zelf verbeterde. Het ging hier toevallig om 'omkeringsfouten' (81 - 18 en 27 - 72) maar hij kon bij een andere keer ook de èchte fouten verbeteren, al of niet met een frustratiemomentje. (Op die momenten wilde hij dat ik stopte met filmen... zijn volste recht.) Zo lag er 40, waar er 42 moest liggen. Het hele rijtje onder elkaar: 40, 42, 49, 56 schoof hij ook nog eens een plek naar beneden omdat hij in de gaten had dat er iets niet 'klopte', waardoor het eigenlijk nog erger werd. Toch heeft hij al zijn fouten kunnen ontdekken én verbeteren, ZELF! Daarbij leerde hij niet enkel de tafels verder te automatiseren. Ook leerde hij door te zetten en gaandeweg in zichzelf geloven zolang hij blijft proberen. Op deze manier leert hij meer dan in werkboekjes of op werkblaadjes waar de fouten met rood doorstreept worden. Want met deze werkwijze heb je twee opties:
de doorstreepte oefeningen nadien verbeteren (Hetgeen het zelfbeeld vaak niet ten goede komt waardoor motivatie daalt, vooral als er veel fouten worden gemaakt.)
de foute oefeningen niet verbeteren (Zo leer je niets uit je fouten.)
Gelukkig bestaan er alternatieve, leuke oefenmethoden om de tafels verder in te oefenen: flitskaartjes met de oplossing op de achterkant, online oefeningen, allerlei maaltafelspelletjes, ... Het enige wat ik in deze materialen wel een beetje mis, is het inzichtelijk en/of gestructureerde aspect dat je bij veel Montessorimaterialen wél ziet. Trouwens, veelvuldig concreet materiaal kunnen hanteren, zorgt voor een stevig gefundeerd inzicht. (cfr. ijsbergmethode, daarover later meer in een andere blogpost)