Heeft huiswerk effect of niet? In de lijst van John Hattie, dit is een opsomming van factoren die een invloed hebben op het leerrendement van kinderen, is te zien dat huiswerk maar een beperkt positief effect heeft op het leren. Huiswerk staat op plaats 94 (van de 150). Andere onderzoeken van Cooper ea. tonen dan weer aan dat huiswerk toch een positief effect heeft op de schoolprestaties. Wat de verschillende studies wél allemaal 'bewijzen', is dat er weinig leerrendement is bij jonge kinderen, dus kinderen in de lagere school.
Het is belangrijk om het doel van huiswerk (lessen en taken) voor ogen te houden. Deze doelen zijn meestal in te delen onder: leerrendement; ouderbetrokkenheid; verhogen van de zelfstandigheid en de studievaardigheden van het kind.
Enkel en alleen huiswerk geven om meer leerrendement te hebben, is weinig zinvol. Uit vele studies blijkt duidelijk dat het effect bij basisschoolkinderen minimaal is, het effect is positiever bij het hoger secundair onderwijs. Een belangrijk element dat bij huiswerk ontbreekt is de directe feedback. Natuurlijk kan het huiswerk de dag nadien in de klas besproken worden met de leerkracht. Toch is dit altijd uitgestelde feedback. Feedback in de vorm van kijken naar het proces zou ook meer leerwinst opleveren dan het eenvoudig corrigeren van de fouten.
Als leerkracht geef je misschien huiswerk om de verbinding tussen thuis en school te versterken. In dat geval is ouderbetrokkenheid het doel. Dan kan je voor alternatieve vormen van huiswerk kiezen zoals 'Grey of the day' of samen informatie opzoeken rond een bepaald onderwerp.
Natuurlijk willen we ook zelfstandigheid en studievaardigheden meegeven in het onderwijs. Kan dat alleen thuis of is dit even goed te leren in de klas? Dat hangt uiteraard af van hoe de school functioneert. Leren de kinderen zelfstandig te werken, zelf hun planning te maken, initiatief te nemen, oplossingen te bedenken en mindmaps te maken in de klas? Of gebeurt dit thuis?
Huiswerk kan vele gevolgen hebben, positief en negatief.
Huiswerk kan voor verbinding zorgen tussen de klas en thuis, de ouders krijgen zicht op hetgeen de kinderen leren op school.
Huiswerk kan zorgen voor veel stress en druk in de familiale sfeer.
Er is een kans op verlies van de interesse in de opdracht of zelfs het leren op zich.
Het zorgt voor fysieke en emotionele vermoeidheid omdat er te weinig tijd over blijft voor rust en ontspanning, dus de gezondheid kan in het gedrang komen.
Soms wordt de rol van ouder... de rol van leraar, hetgeen voor verwarring zorgt.
In het geval dat het huiswerk voor elk kind van de klas hetzelfde is, zorgt dat bij sommigen voor frustraties omdat het te moeilijk of te gemakkelijk is.
Huiswerk kan aanzetten tot ongelijke onderwijskansen, vooral in kansarme gezinnen is er minder schoolcultuur aanwezig. (Maar nog veel bepalender is de 'rijke' thuistaal, dus niet de anders-taligheid is doorslaggevend, wel de hoeveelheid aan boeken in huis en het gebruik van rijke woordenschat en complexe zinnen is een indicatie op vlak van leerrendement.)
Zodra er leerproblemen opduiken, wordt huiswerk een hels karwei, wat dan weer nefast kan zijn voor de motivatie.
Hoe zien we huiswerk bij KieM?
Met het toekomstige leerkrachtenteam willen we vooral systemen kunnen bijsturen, dat geldt dus ook voor het huiswerkbeleid. We zijn ervan overtuigd dat we soepel moeten kunnen inspelen op de verschuivingen in de maatschappij en de noden van het kind.
Voor kinderen van de middenbouw (1ste, 2de en 3de leerjaar) vinden we lezen heel erg belangrijk: voorlezen, samen lezen en zelf lezen. Als kinderen mama en papa thuis zien lezen en het leesplezier versterkt wordt door een gezellige leescultuur, dan heeft dit zeker een positief effect. Daarnaast kan er ook wel eens geoefend worden op automatisatie (bijvoorbeeld de vermenigvuldigingstafels), maar dit is geen opgelegd huiswerk als dusdanig maar komt eerder van het kind zelf.
Voor de kinderen van de bovenbouw (4de, 5de en 6de leerjaar) gebeurt het plannen in de klas, zo kunnen ze zelf ook eigen huiswerk plannen, net zoals ze hun werk in de klas zelf plannen. Natuurlijk wordt het kind daarin begeleid. We streven ernaar om de persoonlijke behoeftes van het kind te volgen, ieder kind is anders, dus het huiswerk ook.